"Un repertòri per las Ròdas de las "Nuechs de la Borréia lemosina" (mai auvernhata :)…"
Je chante le premier couplet de chaque bourrée (sur les 100 bourrées chantées que je joue au violon ou au diato).
Toutes les bourrées sont en occitan (il existe très peu de Bourrées d'ici en français)
Je précise que "bourrée" signifie à trois temps…(c'est comme dire "champignons" quand on parle de "cèpes" en Corréze ;)
Lo parpalhòu seg la candela,
E l'amorós seg la beutat
Lo parpalhòu burla sas alas,
E l'amorós sa libertat.
Le papillon suit la chandelle,
Et l'amoureux suit la beauté.
Le papillon brûle ses ailes,
Et l'amoureux sa liberté.
Bourrée auvergnate chantée en occitan et en français.
Les deux versions semblent proches mais on entend ici que la prononciation française n'est pas standard ; pour conserver les appuis de la bourrée ici, il faut au contraire, prononcer fortement les E muet et ne pas accentuer sur la dernière syllabe. Mais le francais est la seule langue latine à ne pas faire cela (à écouter les journalistes qui citent des villes sud-américaines ;)
"Candela ("lo" prononcé) : chandel("le")
Libertat, beutat / liberté, beauté"
On a aussi en limousin les allongements des pluriels
"Los-- garçons--, las--dròllas--" et les s ("^" en français)
non prononcés et allongés "daus pas--tissons--"
Il y a peu de bourrées en français du fait de l'accentuation complexe de la bourrée qui est adaptée à l'occitan (il ne faut pas oublier que les violonaires vivaient dans leur jeunesse dans un milieu très majoritairement occitanophone).
A partir de sources orales c'est ici une interprétation personnelle (donc traditionnelle ;)
Ces 50 bourrées sont normalement du domaine public ainsi que "Las chastinhas" (musique de Jean-Marc Delaunay, "mai paraulas myself" :)
1) La borréia d'Auvernha la borréia vai bian
Quand la dançam a quatre Mas que la dançam bian
2) Dançan tant bian los de delai l'aiga
Dançan tant bian los de Lemosin
Tra la la la
3) Per ben la chantar viva las Lemosinas
Per ben la dançar viva los Auvernhats
Los Auvernhats an ben la barba fina
Los lemosins l'an pus fina que ilhs
4) Çai son venguts los garçons d'a Nòuviala
Çai l'an menat lo vaslet de Fauriá
Çai l'an menat aqueu tan gente masle
Çai l'an menat lo mielh coifat d'Orlhac
5) Los Chaumeilhos quò es de bons garçons
Los Chaumeilhos quò es de bons garçons
Quò es de bons garçons la degue òc-es paubras drollas
Quò es de bons garçons la degue los Chaumeilhos
6) Quau te mena bela quau te mena
Quau te mena bela quau te mena
Quò es los garçons que me menan me permenan
Quò los garçons que me menan pels boissons
7) Son davalats los garçons de la montanha
Son davalats quand avian tot achabat
Regretan ben lo pais mas pas lo mestre
Regretarian una amiá se l'avian
8) Quand passaretz pitiòtas venetz nos veire
Quand passaretz pitiòtas venetz nos veire
Vos donarem de la bona calhada
E daus pastissons a plen palhasson
9) Lo curat que la confessava s'appelava s'appelava
Lo curat que la confessava s'appelava Janton
Ieu pipe ieu fume ieu sei bon garçon
Ieu fiche la filha darrier los boissons
10) Sus lo pont d'a Briva l'i a de gentias flors
Sus lo pont d'a Briva l'i a de gentias flors
Las blanchas las rojas de totas colors
Las blanchas las rojas de totas colors
11) Se sabiatz drolletas jamai vos maridariatz
Restariaz soleta gardariatz la libertat
12) Chas nos i a de las dròllas se volon maridar
Mas volon pas de vaslet volon mas daus ainats
13) E quand las peras son maduras
Tant pauc de vent las fai tombar
Aitau faran las jòunas dròllas
Quand voldran ben se maridar
14) La Marion plora à plorarà ben mai
Son amant la quita ne'n tornarà jamai
D'aqui es partit en emportar la bela
E sus lo chamin a trobat una chançon
15) Ieu n'ai cinq sòus ma mia n'a mas quatre
Coma farem quand nos maridarem
Ne'n chaptarem un topin una escudela
Un culheron e minjarem tot dos
16) Garda ton bon temps bargiera garda ton bon temps quand l'as
Quand seras maridada quò te podriá passar
17) Se la volia chausir la mia mia la mia mia
Se la volia chausir la prenguei de vers Chastreix
Pas de vers Chastreix la prengei de Picharanda
Per pas me trompar la prenguei de Sent Donat
18) Coifa-te bian Margarita ma mia
Coifa-ta bian que benlèu te maridariam
Mas i a ben del temps que ieu sei bian coifada
Quò n'empacha pas que ieu me maride pas
19) 'Na trist'annada passa per ieu
Maridan nòstr'ainada e me laissan ieu
Una autra annada quò sirà per ieu
Violon e chabreta jugaran per ieu
20) Quand los cornards d'a Tula
S'eran tots assemblats
Prenian de la barriera
D'aicia lo Pais Bas
21) Sus lo pont d'a Vimbela
L'i fai tan bon gardar
Las Navarelas lai menan
Los d'en Bar lai son anats
22) Ont menaretz diumenche pichona
Ont menaretz diumenche lo mandin
Gardarai pas farai la coisina
Venetz chas nos la farem tots dos
23) Al bòsc de la ribièra ma miona l'i es
L'i es que li garda que l'i garda
L'i es que li garda los moltons
24) Ai vist lo lop la lebre
E lo rainard dançar
Fasian lo torn de l'aubre
E daus buissons folhats
25) Ma maire aviá mas 'na dent que damenava quand fasiá vent
Mon paire se'n aperceguet emb un 'talaire la li desraijet
26) Delai lo ribatel i a 'na lebre i a 'na lebre
Delai lo ribatel i a 'na lebre que li duerm
Anatz la revelhar que setz un bon chaçaire
Anatz la revelhar la mancariatz pas
27) Pel bòrd de l'aiga i a de canardons pichona
Pel bòrd de l'aiga i a de canardons
I a de canardons de canardons de canardetas
I a de canardons de canardons son pas per vos
28) Ò calha gentia calha ont as ton niu
Aval dins la pradela lo long dau riu
29) Lo merle a fach son niu dins las raiç de l'aubre sus lo bòrd dau riu
Las dròllas que lo levaran aquest'annada se maridaran
O dròllas 'natz lo levar que lo merle se'n vai mainar
30) Peira labora dins lo champ d'a Brach pitiòta
Peira labora dins lo champ d'a Brach
Tres domaiselas lo tenon pels braç pitiòta
Tres domaiselas lo tenon pels braç
31) Janeton veniá veniá veniá Piare veniá Piare
Janeton veniá veniá veniá Piare veniá Piare per dançar
Ieu vendrai pas velhar la luna es pas levada
Ieu vendrai pas velhar la luna lai serà pas
Ieu lai vendrai deman la luna sera levada
Ieu lai vendrai deman la luna sera là
32) S'i a mas los faures qu'aman lo vin pitiota
S'i a mas los faures qu'aman lo vin
Ieu sei pas faure ieu sei pas faure ieu sei pas faure mas l'ame bin
Tot lo monde es faure tot lo monde es faure tot lo monde es faure quauque bocin
33) Janeton quand t'aimave quò era qu'aviá begut
Janeton quand t'aimave quò era qu'aviá begut
Aura que ne beve gaire Janeton t'aime gaire
Aura que ne beve plus Janeton t'aime plus
34) Montave la marmita la podiá pas montar
La podia pas montar la marmita la marmita
La podia pas montar chauguet la laissar lai
35) La Glaudiá fai lo torn d'a Vic
Emb un pè d'aucha un pè de chabrit
La Glaudia troba bon lo vin
La micha chauda e lo lach bulhit
36) M'an dich Martin qu'aimavas las dròllas
M'an dich Martin qu'aimavas lo vin
Ieu o aimi tot lo vin amai las dròllas
Ieu o aimi tot las dròllas amai lo vin
37) Crebe de sèt vòli pas d'aiga
Crebe de sèt vòli ben de vin
Lo bon vin lo bon vin me rend palhaire
Palhaire e desgordit
38) Diable sia l’ivern d’antan
Que n'a portat nostra civada
La civada e lo chanabau lo chanabau
Un pauc de vin qu’era tant bon
39) Quò es los garçons de vers Jornhac
Que son 'nats velhar a Lairit
An passat per Paris per anar velhar a Lairit
40) Amb'atí paubres garçons per las dròllas periretz tots
Per una per doas mai tres mas per totas perirem pas
41) Al pais d'a Seilhac se minjan las chastinhas
Lo jaquets los chauvets e mai las borsadas
Al pais d'a Seilhac se minjan las chastinhas
Emb un còp de bon citre davala tot solet
Tra la la la
42) Quò es Magadon que lo diable es ta chabreta
Mai ton bordon ruinas tots los maçons
N'i aura mai d'un qu'aurà minjat sa campanha
Per se'n tornar las rodas cairadas
De que farem sens lo paure Pieron
Tochava bian n'era tant bon menaire
Quand tornarà Peire chabretarà
44) Ma maire quand vos m'auretz perdut
Anetz pas me cerchar a las bargieras
Ieu serai a la balada bian lonh
Jugar un aer de mon violon
Viva aquilh que n'a plantat
L'aubre que n'a la chamba tòrta
Que sens aqueu ne'n siriá mòrt
L'aiga m'auriá purit lo còr
45) Perqué veniatz velhar los lordaus de la montanha
Perqué veniatz velhar quand ne'n voliatz pas dançar
Ne'n chauliá pas venir los lordaus de la montanha
Ne'n chauliá pas venir quand ne'n voliatz mas durmir
46) Auvetz los Auvernhats paubra maire paubra maire
Auvetz los Auvernhats que davalan per dançar
Ne'n fan zin zon zon zin zon zon de lor chabreta
Ne'n fan zin zon zon zin zon zon de lor violon
47) Nos sem pintats del vin de la barrica
Nos sem pintats del vin de Marcilhac
Al vin de Marcilhac pichona pichonela
Al vin de Marcilhac totas nos sem bandats
48) N'as ben tant dançat n'as ben tant fach la fiera
N'as ben tant dançat lo cordon n'i a petat
Lo cordon n'i a petat la borsa s'es desliada
N'aviá mas dos sòus los a tombats al sòu
49) Ma maire si sabiatz d'onte vene d'onte vene
Ma maire si sabiatz d'onte vene me batriatz
Ieu vene de ben lonh de jugar de ma musica
Ieu vene de ben lonh de jugar dau violon
50) Totjorn lo torn la borréia vira filhetas
Totjorn lo torn la borréia vira totjorn
D'enquera n'es pas jorn e totjorn la luna que ralha
D'enquera n'es pas jorn quò es la luna d'amor
Per ben la chantar viva las Lemosinas
Per ben la dançar viva los Auvernhats
Hi fou fou… !!!